Tổng quan về yêu cầu hành động Mandamus
Mandamus là một công cụ pháp lý quan trọng trong luật hành chính Hoa Kỳ, cho phép cá nhân yêu cầu tòa án liên bang buộc một cơ quan chính phủ thực hiện nhiệm vụ của mình khi có sự trì hoãn vô lý.
Trong bối cảnh chương trình đầu tư định cư EB-5, Mandamus trở thành một giải pháp chiến lược cho nhà đầu tư khi hồ sơ I-526E (Đơn đăng ký diện EB-5 cho đối tượng Doanh nhân nước ngoài thông qua trung tâm vùng) hoặc I-829 (Đơn xin xóa bỏ các điều kiện về tình trạng thường trú nhân) bị kéo dài mà không có phản hồi từ Sở Di trú Hoa Kỳ (USCIS).

Chương trình EB-5 đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể về thời gian xử lý hồ sơ trong những năm gần đây, với một số đơn I-526E bị trì hoãn trên 36 tháng và nhiều đơn I-829 chờ đợi hơn 48 tháng. Sự chậm trễ này không chỉ gây bất lợi cho nhà đầu tư về mặt thời gian mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi cư trú, tài chính và kế hoạch định cư của họ.
Cơ sở pháp lý của Mandamus trong EB-5
Theo Đạo luật Hành chính Hoa Kỳ (Administrative Procedure Act - APA), một cơ quan chính phủ có trách nhiệm giải quyết các hồ sơ trong một khoảng thời gian hợp lý. Khi cơ quan này không thực hiện nhiệm vụ của mình mà không có lý do chính đáng, nguyên đơn có thể khởi kiện thông qua một lệnh Mandamus.
Tòa án liên bang có thẩm quyền xem xét và yêu cầu USCIS đưa ra quyết định đối với hồ sơ đang bị trì hoãn. Điều quan trọng cần lưu ý là Mandamus không bắt buộc USCIS phải chấp thuận hồ sơ EB-5 mà chỉ yêu cầu cơ quan này phải xử lý và đưa ra quyết định cuối cùng.
Điều kiện cơ bản để nộp đơn Mandamus:
- USCIS có trách nhiệm pháp lý phải xử lý hồ sơ của nhà đầu tư.
- Thời gian chờ đợi đã vượt quá thời gian hợp lý, dựa trên tiêu chuẩn xử lý trung bình của USCIS.
- Không có lý do chính đáng cho sự trì hoãn, hoặc lý do USCIS đưa ra không thỏa đáng.
- Nhà đầu tư đã sử dụng các biện pháp khác nhưng không hiệu quả, bao gồm gửi yêu cầu truy vấn (Case Inquiry), liên hệ nghị sĩ Hoa Kỳ hoặc khiếu nại thông qua Ombudsman của USCIS.
Ảnh hưởng của Mandamus đối với tiến trình xét duyệt EB-5

Lợi ích của Mandamus đối với nhà đầu tư EB-5
Thúc đẩy USCIS xử lý hồ sơ nhanh hơn với thời gian xét duyệt từ 2-6 tháng tùy vào tính chất, thời điểm của từng hồ sơ: Trên thực tế, nhiều hồ sơ EB-5 đã nhận được quyết định trong vòng 2-3 tháng sau khi nộp đơn Mandamus.
Tạo áp lực pháp lý chính đáng: USCIS có trách nhiệm trả lời tòa án và thường sẽ ưu tiên giải quyết các hồ sơ liên quan để tránh kiện tụng kéo dài.
Không ảnh hưởng đến kết quả xét duyệt: Một số nhà đầu tư lo ngại rằng kiện USCIS có thể làm ảnh hưởng đến kết quả xét duyệt hồ sơ EB-5 của họ. Tuy nhiên, theo thực tế xét xử, Mandamus chỉ tác động đến tốc độ xử lý chứ không can thiệp vào quyết định chấp thuận hay từ chối của USCIS.
Rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng Mandamus
Chi phí kiện tụng: Việc nộp đơn Mandamus cần có sự hỗ trợ từ luật sư di trú, với chi phí dao động từ $5,500 - $20,000 (hoặc có thể cao hơn) tùy vào mức độ phức tạp của vụ kiện.
Khi nộp đơn Mandamus, nếu hồ sơ chưa đủ điều kiện, USCIS có thể yêu cầu bổ sung hoặc từ chối nếu hồ sơ thiếu quá nhiều và không đáp ứng yêu cầu.
Tác động dài hạn đối với mối quan hệ với USCIS: Mặc dù Mandamus là một quyền hợp pháp, nhưng nhà đầu tư nên cân nhắc cẩn trọng trước khi sử dụng công cụ này để tránh tạo ấn tượng không mong muốn với USCIS.
Xu hướng và triển vọng của Mandamus trong chương trình EB-5

Trong bối cảnh số lượng hồ sơ EB-5 tồn đọng tiếp tục gia tăng, việc sử dụng Mandamus có xu hướng trở nên phổ biến hơn. Theo thống kê từ các công ty luật di trú, số lượng vụ kiện Mandamus liên quan đến EB-5 đã tăng đáng kể trong vòng 5 năm qua.
Những yếu tố ảnh hưởng đến xu hướng Mandamus trong EB-5:
- Tình trạng tồn đọng hồ sơ của USCIS: Nếu USCIS không cải thiện tiến độ xử lý hồ sơ, khả năng nhà đầu tư tiếp tục sử dụng Mandamus sẽ cao hơn.
- Sự thay đổi trong chính sách di trú: Chính quyền Hoa Kỳ có thể đưa ra các biện pháp điều chỉnh để giảm tình trạng kiện tụng Mandamus, chẳng hạn như tăng cường nhân lực xét duyệt hoặc áp dụng quy trình xử lý ưu tiên cho một số loại hồ sơ EB-5.
- Tác động từ các vụ kiện Mandamus trước đó: Nếu nhiều nhà đầu tư thành công với Mandamus, điều này có thể tạo tiền lệ pháp lý và khuyến khích các nhà đầu tư khác áp dụng phương án tương tự.
Kết luận và khuyến nghị dành cho nhà đầu tư EB-5
Mandamus là một công cụ pháp lý quan trọng giúp nhà đầu tư EB-5 đẩy nhanh tiến trình xét duyệt hồ sơ khi gặp phải sự trì hoãn quá mức từ USCIS. Tuy nhiên, việc nộp đơn Mandamus không phải lúc nào cũng là giải pháp tối ưu và cần được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình trạng hồ sơ cũng như chiến lược định cư dài hạn.
Để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả khi áp dụng Mandamus, nhà đầu tư nên:
- Tham vấn các luật sư di trú giàu kinh nghiệm để đánh giá rủi ro pháp lý và xác định liệu Mandamus có phải là phương án phù hợp hay không.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ từ các đơn vị tư vấn uy tín như Citizen Pathway, nơi có đội ngũ chuyên gia hiểu rõ về chương trình EB-5, tình hình xét duyệt hồ sơ, và có thể đề xuất giải pháp tối ưu cho từng trường hợp cụ thể.
Trong bối cảnh chính sách di trú và quy trình xử lý EB-5 tiếp tục có những thay đổi, việc có một đội ngũ chuyên gia đáng tin cậy đồng hành sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đúng đắn, giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lộ trình định cư của mình. Nếu bạn đang gặp khó khăn với hồ sơ EB-5, hãy liên hệ với Citizen Pathway để được tư vấn chuyên sâu và tìm giải pháp phù hợp nhất.