Chương trình EB-5 đã và đang đối mặt với nhiều vấn đề liên quan đến sự chậm trễ trong xử lý hồ sơ, đặc biệt trước khi Đạo luật Cải cách và Liêm chính EB-5 (RIA) được ban hành năm 2022. Mặc dù RIA đã cải thiện thời gian xét duyệt, các nhà đầu tư trước thời điểm này vẫn chịu ảnh hưởng từ sự trì hoãn không hợp lý. Một giải pháp phổ biến để đối phó là hành động Mandamus, nhưng nhiều nhà đầu tư vẫn hiểu sai về quy trình này.

Hành động Mandamus là gì? 

Hành động Mandamus là một đơn kiện nhằm yêu cầu tòa án ra lệnh buộc một cơ quan chính phủ thực hiện một nghĩa vụ mà pháp luật quy định. Trong trường hợp EB-5, hành động Mandamus là một vụ kiện tại tòa án quận Hoa Kỳ để yêu cầu Sở di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS) xử lý đơn EB-5 của nhà đầu tư đang chờ xét duyệt.
Hành động Mandamus chỉ có thể được đệ trình khi nhà đầu tư EB-5 tin rằng USCIS đã trì hoãn việc xét duyệt đơn của họ trong một khoảng thời gian không hợp lý.
Hành động Mandamus và khiếu nại về sự chậm trễ vô lý theo Đạo luật thủ tục hành chính (APA) là nhất quán. Cả hai đều hướng đến mục tiêu chung là yêu cầu USCIS giải quyết một vụ án. Tuy nhiên, chúng là những hành động pháp lý riêng biệt.
Khiếu nại APA thiết lập rằng nhà đầu tư có quyền được cứu trợ và USCIS có nghĩa vụ không tùy ý giải quyết vụ án. Điều này chỉ có nghĩa là nhà đầu tư có quyền hợp pháp yêu cầu USCIS giải quyết đơn thỉnh cầu của họ và USCIS có nghĩa vụ pháp lý phải làm như vậy.
Điều quan trọng cần lưu ý là hành động Mandamus không đảm bảo hồ sơ được phê duyệt, mà chỉ yêu cầu USCIS xử lý hồ sơ trong thời gian hợp lý.

5 hiểu lầm phổ biến về hành động Mandamus 

Lệnh Madamus có thể mang lại kết quả tích cực cho Nhà đầu tư EB-5 đang gặp tình trạng chậm trễ trong thời gian xử lý. Tuy nhiên vẫn có một số hiểu lầm xoay quanh hành động này, cùng Citizen Pathway tìm hiểu chi tiết. 

Hiểu lầm 1: Hành động Mandamus buộc USCIS phê duyệt hồ sơ EB-5 đang chờ

Thực tế: Mandamus chỉ buộc USCIS xử lý hồ sơ, không yêu cầu kết quả cụ thể. Nhà đầu tư có thể nhận được:
  • RFE (Request for Evidenc) - Yêu cầu bổ sung thông tin: Nếu hồ sơ thiếu tài liệu hoặc cần thêm chứng cứ
  • NOID (Notice of Intent to Deny) - Thông báo ý định từ chối: Tài liệu chính thức được USCIS gửi đến đương đơn khi họ có ý định từ chối đơn xin của Nhà đầu tư. Tuy nhiên, họ vẫn cho Nhà đầu tư cơ hội để phản hồi trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. 
Quyết định cuối cùng phụ thuộc vào nội dung hồ sơ.

Hiểu lầm 2: Nhà đầu tư chỉ có thể nộp Madamus cho hồ sơ I-829 bị chậm trễ

Thực tế: Mandamus áp dụng cho cả I-526/I-526E và I-829 bị chậm trễ
USCIS có khả năng phản hồi nhanh hơn đối với các vụ Mandamus liên quan đến I-829, nhưng nếu việc xét duyệt I-526E kéo dài hơn 18–24 tháng mà không có cập nhật, Nhà đầu tư hoàn toàn có đủ căn cứ để nộp Mandamus, đặc biệt nếu USCIS đang xử lý các hồ sơ có ngày ưu tiên muộn hơn.

Hiểu lầm 3: Các vụ Mandamus luôn thành công

Thực tế: Không có gì đảm bảo rằng Madamus sẽ thành công vì Chính phủ có thể tranh luận chống lại đơn kiện. Madamus có thể bị từ chối nếu:
  • Thời gian chậm trễ không được coi là bất hợp lý
  • USCIS có lý do chính đáng
Thành công của một vụ Mandamus phụ thuộc vào các yếu tố cụ thể, chẳng hạn như độ dài của sự chậm trễ, lý do của USCIS và tính đầy đủ của tài liệu và lập luận pháp lý mà Nhà đầu tư cung cấp.
Mặc dù không có gì đảm bảo nhưng một khiếu nại được chuẩn bị kỹ lưỡng, chứng minh rằng sự chậm trễ là không hợp lý, sẽ tăng khả năng thành công. Làm việc với luật sư có kinh nghiệm trong các vụ kiện liên bang là điều cần thiết.

Hiểu lầm 4: Mandamus luôn thất bại - USCIS luôn thắng

Thực tế: Nhiều nhà đầu tư đã thấy kết quả tích cực sau khi nộp Mandamus.
Kết quả của một vụ Mandamus phụ thuộc vào cách Nhà đầu tư chứng minh trường hợp của mình. Nhiều nhà đầu tư EB-5 đã có hồ sơ được xét duyệt nhanh chóng sau khi nộp Mandamus.
Tuy nhiên, US CIS có thể tìm cách bác bỏ đơn kiện nếu họ cho rằng trường hợp của Nhà đầu tư không có cơ sở. Trong trường hợp này, luật sư cần nộp bản biện hộ để bảo vệ tính hợp lý của khiếu nại và chứng minh rằng nó không nên bị bác bỏ sớm.

Hiểu lầm 5: USCIS sẽ từ chối hồ sơ để “trả đũa” Nhà đầu tư vì đã nộp Madamus

Thực tế: USCIS nhận hàng trăm vụ Mandamus mỗi năm và chưa có trường hợp nào từ chối hồ sơ vì lý do “trả đũa”.
Thông thường, hành động trên buộc USCIS xử lý hồ sơ của Nhà đầu tư. Họ có thể đưa ra yêu cầu cung cấp thêm thông tin (RFE) hoặc thông báo ý định từ chối (NOID) nếu phát hiện có bất kỳ sai sót nào. Tuy nhiên, họ sẽ không tự động từ chối hồ sơ chỉ vì đơn Mandamus.

Khi nào Nhà đầu tư EB-5 nên nộp đơn Mandamus? 

Hành động Mandamus là lựa chọn cuối cùng khi muốn buộc USCIS xử lý hồ sơ EB-5 bị chậm trễ quá mức. Điều này là do Mandamus vừa yêu cầu chi phí pháp lý bổ sung, vừa không đảm bảo kết quả chắc chắn. Vì vậy, trước khi sử dụng biện pháp này, nhà đầu tư nên cân nhắc các giải pháp khác để đẩy nhanh quá trình xét duyệt.
Nhà đầu tư chỉ nên nộp đơn Mandamus khi đáp ứng hai điều kiện quan trọng:
  • Không còn giải pháp hiệu quả nào khác để giải quyết sự chậm trễ từ USCIS.
  • Chứng minh được thiệt hại hoặc khó khăn đáng kể do sự chậm trễ gây ra, chẳng hạn như: Căng thẳng tinh thần, tổn thất tài chính, các vấn đề ảnh hưởng khác đến cuộc sống hoặc công việc.
Khi cả hai tiêu chí này được đáp ứng, việc nộp đơn Mandamus sẽ phù hợp và có cơ hội thành công cao hơn.

Mandamus có thể giúp gì cho Nhà đầu tư?

Hành động Mandamus có thể hỗ trợ nhà đầu tư bằng cách tăng tốc quá trình xét duyệt hồ sơ EB-5. Tuy nhiên:
  • Mandamus không đảm bảo kết quả tích cực (như phê duyệt hồ sơ)
  • Nó yêu cầu chi phí pháp lý cao và có thể kéo dài thời gian xử lý thêm nếu bị USCIS phản bác

Giải pháp tốt hơn để tránh phải nộp Mandamus?

Thay vì phụ thuộc vào Mandamus, nhà đầu tư nên lựa chọn các dự án tại khu vực việc làm mục tiêu (TEA) nông thôn. Đây là cách hiệu quả để đảm bảo hồ sơ được xử lý nhanh hơn nhờ:
  • Ưu tiên xử lý từ USCIS
  • Hạn ngạch visa set-aside, giúp tránh tình trạng bị tồn đọng
Với một dự án TEA nông thôn phù hợp và tài liệu nộp đầy đủ, nhà đầu tư có thể tăng cơ hội xét duyệt nhanh chóng mà không cần phải sử dụng hành động Mandamus.
Mandamus là giải pháp cuối cùng cho những hồ sơ EB-5 bị trì hoãn lâu, nhưng không phải lúc nào cũng hiệu quả. Lựa chọn dự án phù hợp ngay từ đầu và chuẩn bị tài liệu chính xác sẽ là cách tốt nhất để hồ sơ được xử lý nhanh chóng và an toàn