Tổng quan về bối cảnh chương trình EB-5 hiện tại

Kể từ tháng 5 vừa qua, chính phủ Hoa Kỳ đã ngừng công bố thống kê cấp visa hàng tháng, khiến cộng đồng tư vấn, nhà đầu tư và các bên liên quan không còn khả năng theo dõi sát sao tiến độ xử lý visa EB-5 trên thực tế. Dù thiếu dữ liệu chính thức, bối cảnh hiện nay cho thấy không có gì bất ngờ nếu khối lượng visa EB-5 được xử lý và cấp thực tế vẫn đang ở mức thấp.

Tổng quan

Chương trình EB-5 hiện phải vận hành dưới nhiều tầng kiểm tra, thẩm tra và yêu cầu tuân thủ mới, từ nguồn vốn, cấu trúc dự án cho đến vấn đề tuân thủ chứng khoán và an ninh quốc gia. Trong điều kiện như vậy, khi tốc độ xử lý vẫn ở mức “thấp và chậm”, Bản tin Thị thực nhiều khả năng sẽ tiếp tục duy trì trạng thái “Current” cho các diện set-aside, bất chấp việc số lượng hồ sơ tồn đọng ngày càng lớn. Hệ quả tất yếu là backlog đối với các diện Rural và High Unemployment có nguy cơ tiếp tục phình to một cách âm thầm, chỉ bộc lộ rõ khi năng lực xử lý visa thực sự được đẩy nhanh.

Bước nhảy bất ngờ của EB-5 Unreserved – Ấn Độ

Điểm gây chú ý nhất trong Bản tin Thị thực tháng 01/2026 là sự dịch chuyển rất mạnh của diện EB-5 Unreserved đối với đương đơn sinh tại Ấn Độ. Chuyển động này có thể xuất phát từ hai khả năng chính. Thứ nhất, chính phủ Hoa Kỳ có thể đã cấp một lượng visa EB-5 Unreserved rất lớn cho đương đơn Ấn Độ trong những tháng gần đây. Thứ hai, cũng không loại trừ khả năng số lượng đương đơn Ấn Độ thực sự còn lại trong hệ thống đã giảm mạnh do rút hồ sơ, không đủ điều kiện tiếp tục, hoặc không theo đuổi đến cùng quy trình định cư.

Bản tin tháng này đã đẩy diện EB-5 Unreserved – Ấn Độ sang giai đoạn hậu RIA, với Final Action Date là tháng 5/2022 và Date for Filing là tháng 5/2024. Diễn biến này đặt ra một câu hỏi lớn mang tính hệ thống: liệu phần lớn các hồ sơ EB-5 Unreserved của Ấn Độ nộp trước thời điểm RIA có hiệu lực đã thực sự được cấp visa?

Giả thuyết này đặt ra nhiều nghi vấn. Theo dữ liệu tại thời điểm bắt đầu năm tài khóa 2026, vẫn còn ít nhất 721 đương đơn Ấn Độ nộp hồ sơ trước RIA đang chờ xử lý I-485, chưa kể đến số lượng không nhỏ các đương đơn đang chờ visa thông qua quy trình lãnh sự ở nước ngoài. Trong khi đó, tổng số visa EB-5 Unreserved dành cho Ấn Độ trong một năm tài khóa không đủ để bao phủ toàn bộ số lượng hồ sơ này, trừ khi cơ quan chức năng dự kiến hạn chế hoặc không cấp visa EB-5 cho người Ấn Độ trong các diện set-aside.

Dù nguyên nhân thực sự của bước nhảy này là gì, tác động của nó là không thể xem nhẹ. Diễn biến này cho thấy phạm vi linh hoạt ngày càng lớn trong việc cấp visa EB-5 không hoàn toàn tuân thủ nguyên tắc FIFO truyền thống. Đồng thời, nó cũng mở ra khả năng – dù còn nhiều tranh luận – để một số nhà đầu tư thuộc diện set-aside cân nhắc cơ hội tiếp cận visa thông qua nhóm Unreserved trong những điều kiện nhất định.

Dữ liệu TEA và tác động đến diện High Unemployment

Một yếu tố mang tính kỹ thuật nhưng có ảnh hưởng thực tiễn đáng kể là việc Cục Điều tra Dân số Hoa Kỳ (Census Bureau) thông báo hoãn công bố bộ dữ liệu ACS 5 năm giai đoạn 2020–2024 đến ngày 29/01/2026. Điều này đồng nghĩa với việc các phân tích và xác định khu vực High Unemployment TEA dựa trên bộ dữ liệu hiện tại sẽ tiếp tục có hiệu lực thêm khoảng một tháng. Khi dữ liệu mới được công bố, các phân tích TEA sẽ buộc phải được cập nhật, và nhiều khu vực địa lý có thể đủ điều kiện hoặc mất điều kiện High Unemployment dựa trên các con số mới.

Quy định EB-5 mới và sự chậm trễ kéo dài

Cho đến thời điểm hiện tại, các quy định EB-5 nhằm triển khai đầy đủ Đạo luật EB-5 Reform and Integrity Act (RIA) vẫn chưa được ban hành. Trước đó, chương trình nghị sự của OMB và các diễn biến pháp lý từng cho thấy mốc công bố dự kiến vào tháng 11/2025. Việc tiếp tục trì hoãn – có thể do tác động của việc chính phủ đóng cửa – khiến hệ thống EB-5 vẫn đang vận hành trong tình trạng thiếu các hướng dẫn chi tiết, rõ ràng và mang tính thống nhất.

Song song đó, thời hạn góp ý cho quy định phí EB-5 mới của USCIS vẫn đang mở đến ngày 22/12, nhưng số lượng ý kiến được gửi về lại ở mức thấp một cách đáng ngạc nhiên. Đây là một cơ hội chính sách quan trọng, đặc biệt liên quan đến Form I-527 được đề xuất và cách triển khai tiểu mục M nhằm bảo vệ nhà đầu tư trong các trường hợp regional center bị chấm dứt hoạt động hoặc NCE bị cấm tham gia chương trình.

Xem thêm: Tương lai của chương trình EB-5: Tiềm năng, thách thức và hướng đi cần thiết

Xu hướng siết chặt nhập cư và thay đổi về EAD

Những thay đổi gần đây trong chính sách nhập cư Hoa Kỳ, bao gồm việc rút ngắn thời hạn hiệu lực của Giấy phép Làm việc (EAD), cho thấy một xu hướng nhất quán: hệ thống nhập cư đang được thiết kế theo hướng ngày càng khó tiếp cận và kém hấp dẫn hơn đối với người nước ngoài. Xu hướng này không chỉ dừng lại ở EAD mà còn mở rộng sang các biện pháp giám sát phát ngôn, yêu cầu công khai tài khoản mạng xã hội, thậm chí áp dụng đối với trẻ em.

Thông điệp xuyên suốt mà chính phủ Hoa Kỳ liên tục nhấn mạnh là: “Visa Hoa Kỳ là một đặc quyền, không phải là quyền lợi.” Tuy nhiên, từ góc độ chính sách dài hạn, cần đặt ra một câu hỏi ngược lại: khả năng thu hút nhân tài và dòng vốn chất lượng cao từ toàn cầu cũng là một đặc quyền chiến lược. Nếu đặc quyền đó không được bảo vệ và nuôi dưỡng đúng mức, Hoa Kỳ hoàn toàn có thể đánh mất lợi thế cạnh tranh của mình trong dài hạn.

Tài nguyên EB-5 và vai trò của các hiệp hội

Trong bối cảnh chương trình EB-5 trung tâm vùng đang tiến gần đến một kỳ sunset mới, vai trò của các hiệp hội ngành nghề như AIIA và IIUSA trở nên đặc biệt quan trọng. Việc AIIA công khai thư viện tài nguyên EB-5 – vốn trước đây chỉ dành cho hội viên – là một bước đi đáng ghi nhận, cung cấp nguồn thông tin thực tiễn cho cả nhà phát triển dự án lẫn nhà đầu tư trong suốt vòng đời của một hồ sơ EB-5, từ giai đoạn lựa chọn dự án, nộp hồ sơ đến xử lý các vấn đề liên quan đến hoàn vốn.

Hiệu quả và tương lai của chương trình EB-5 phụ thuộc rất lớn vào tiếng nói tập thể của cộng đồng và các nỗ lực vận động chính sách được triển khai kịp thời, bài bản ngay từ giai đoạn hiện nay.

“Gold Card” – một đề xuất gây tranh cãi

Cuối cùng, không thể không đề cập đến đề xuất “Gold Card” – một sáng kiến gây nhiều tranh cãi và đặt ra rủi ro đáng kể cho nhà đầu tư. Chương trình này hiện thiếu cơ sở pháp lý rõ ràng, tồn tại nhiều mâu thuẫn trong các tuyên bố chính thức, từ cơ quan tiếp nhận khoản tiền đầu tư cho đến thời điểm và quy trình nộp tiền. Việc toàn bộ sáng kiến này chủ yếu dựa trên tuyên bố hành pháp, thay vì một khuôn khổ luật định được Quốc hội thông qua, làm dấy lên những nghi ngại nghiêm trọng về tính khả thi và mức độ an toàn pháp lý.

Trong kịch bản lý tưởng, đề xuất Gold Card sẽ sớm biến mất khỏi nhận thức công chúng trước khi gây ra sự nhầm lẫn hoặc làm tổn hại đến hình ảnh của chương trình EB-5 – một chương trình đã được luật hóa, có lịch sử lâu dài và đóng vai trò rõ ràng trong việc tạo việc làm và thu hút dòng vốn đầu tư vào Hoa Kỳ.

Kết luận

Bản tin Thị thực tháng 01/2026 cho thấy EB-5 vẫn đang ở trạng thái “Current” trên Bản tin, nhưng các dữ liệu nền và bối cảnh chính sách cho thấy sự ổn định này mang tính kỹ thuật nhiều hơn là bảo đảm dài hạn. Tiến độ xử lý chậm đối với các diện set-aside, sự dịch chuyển bất thường của EB-5 Unreserved – Ấn Độ, cùng với xu hướng siết chặt nhập cư và thiếu nhất quán trong chính sách, đều là những yếu tố có thể tạo áp lực đáng kể lên chương trình EB-5 trong thời gian tới. Trong bối cảnh đó, việc đánh giá EB-5 cần dựa trên tổng thể hệ thống và rủi ro chính sách, thay vì chỉ nhìn vào trạng thái “Current” của Visa Bulletin.