Hồ sơ EB-5 bị từ chối: Chiến lược và hướng đi hiệu quả cho nhà đầu tư

Khi đầu tư theo diện EB‑5 để lấy thẻ xanh Mỹ, không phải hồ sơ nào cũng được chấp thuận ngay từ lần đầu. Một số nhà đầu tư rơi vào tình huống hồ sơ EB-5 bị từ chối bởi Cơ quan Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS). Vậy khi bị từ chối, nhà đầu tư nên xử lý ra sao? Có ba hướng đi chính: yêu cầu USCIS mở lại hồ sơ (MTR), kháng cáo lên cấp cao hơn (Appeal), hoặc nộp hồ sơ mới (Refile). Bài viết này, Citizen Pathway sẽ phân tích chi tiết từng phương án, giúp bạn đánh giá tình hình và lựa chọn chiến lược phù hợp.

Những lý do phổ biến khiến hồ sơ EB-5 bị từ chối

Việc hồ sơ EB‑5 bị từ chối thường không phải do một lỗi lớn, mà là tập hợp của nhiều vấn đề nhỏ chưa được xử lý kỹ. Dưới đây là những lý do phổ biến mà nhà đầu tư cần lưu ý:

• Chứng minh nguồn vốn chưa rõ ràng: Không cung cấp đủ bằng chứng để chứng minh tiền đầu tư có nguồn gốc hợp pháp (như thiếu hợp đồng mua bán, sao kê ngân hàng, báo cáo thuế...).
• Không đáp ứng yêu cầu tạo việc làm: Kế hoạch tạo ít hơn 10 công việc toàn thời gian, hoặc tính sai mô hình kinh tế.
• Lỗi kỹ thuật hoặc hồ sơ hành chính: Gửi sai biểu mẫu, thiếu chữ ký, bản dịch không công chứng.
• Dự án không đủ điều kiện: Chậm tiến độ, thiếu minh bạch, hoặc không đáp ứng tiêu chí USCIS.
• Sai phạm từ USCIS: Đôi khi là do USCIS áp dụng sai luật, diễn giải chưa chính xác hoặc bỏ qua bằng chứng hợp lệ.

Những nguyên nhân này thường nằm trong thông báo từ chối hồ sơ (Notice of Denial). Việc phân tích kỹ nội dung này là bước đầu tiên để quyết định nên chọn MTR, Appeal hay Refile.

Ba hướng đi chính khi hồ sơ EB‑5 bị từ chối

Khi gặp trường hợp bị từ chối, nhà đầu tư có 3 phương án xử lý hợp lệ và thường được khuyến nghị:

MTR – Yêu cầu mở lại hồ sơ

MTR phù hợp với những hồ sơ bị từ chối do thiếu chứng cứ hoặc lỗi kỹ thuật đơn giản. Thay vì nộp lại toàn bộ từ đầu, nhà đầu tư chỉ cần bổ sung các tài liệu cần thiết và giải trình hợp lý.

Khi nào nên chọn MTR?

• Có chứng cứ mới mạnh mẽ: như tài liệu chuyển tiền, hợp đồng mua bán, thư xác nhận từ ngân hàng...
• Hồ sơ bị từ chối vì thiếu sót nhỏ, như chưa nộp bản sao kê hoặc giấy tờ chưa dịch.
• Muốn giữ lại priority date – ngày ưu tiên quan trọng giúp rút ngắn thời gian chờ đợi thẻ xanh.

Thủ tục MTR như thế nào?

• Thời gian nộp: Trong vòng 30 ngày (hoặc 33 ngày nếu nhận qua bưu điện) kể từ ngày nhận Notice of Denial.
• Biểu mẫu sử dụng: I‑290B – cùng mẫu dùng cho Appeal.
• Phí nộp USCIS: $675 (theo mức năm 2025).
• Thời gian xử lý: Khoảng 6 – 18 tháng, có thể nhanh hơn nếu chứng cứ rõ ràng.

Ưu điểm và Nhược điểm của MTR

Ưu điểm:

• Chi phí thấp hơn nộp hồ sơ mới.
• Giữ priority date.
• Có thể cải thiện hồ sơ nhanh chóng với chứng cứ bổ sung.

Nhược điểm:

• Nếu không có chứng cứ mới thực sự mạnh, khả năng bị từ chối tiếp là rất cao.
• USCIS không có nghĩa vụ phải thay đổi quyết định cũ.

Appeal – Kháng cáo lên AAO

Khác với MTR, Appeal không dựa vào chứng cứ mới mà tập trung vào việc chứng minh quyết định từ chối là sai về mặt luật pháp hoặc chính sách. Appeal gửi tới Văn phòng Kháng cáo Hành chính (AAO), một cơ quan nội bộ nhưng có cấp xét cao hơn USCIS.

Khi nào nên kháng cáo?

• USCIS áp dụng sai luật, hiểu sai bản chất giao dịch đầu tư EB‑5.
• Hồ sơ đã đầy đủ chứng cứ nhưng bị từ chối do đánh giá thiếu chính xác.
• Nhà đầu tư tin rằng có căn cứ pháp lý vững chắc để lật ngược tình thế.

Quy trình kháng cáo

• Mẫu sử dụng: I‑290B – giống như MTR.
• Thời gian nộp: Trong vòng 30 – 33 ngày kể từ ngày nhận Notice of Denial.
• Chi phí: $675 (năm 2025).
• Thời gian xử lý: 6 – 24 tháng, tùy độ phức tạp của hồ sơ.

Ưu và Nhược điểm của Appeal

Ưu điểm:

• Hồ sơ được xem xét bởi cơ quan cấp cao hơn.
• Giữ lại ngày ưu tiên.

Nhược điểm:

• Không được bổ sung chứng cứ mới.
• Tỷ lệ thành công với EB‑5 thường thấp hơn MTR do tính pháp lý phức tạp.

Khi nào nên nộp hồ sơ EB‑5 mới (Refile)?

Trong một số trường hợp, bắt đầu lại từ đầu là lựa chọn khôn ngoan hơn. Refile phù hợp khi hồ sơ bị từ chối do các điểm yếu căn bản, hoặc nhà đầu tư muốn thay đổi chiến lược.

Refile là chiến lược tốt nếu

• Hồ sơ cũ có quá nhiều lỗi, không thể sửa chữa bằng MTR/Appeal.
• Muốn đầu tư vào dự án mới đáng tin cậy hơn.
• Muốn chuyển sang khu vực ưu tiên (TEA, nông thôn, cơ sở hạ tầng) để được xét nhanh.
• Không muốn mất thời gian chờ đợi MTR/Appeal mà khả năng thành công không cao.

Lưu ý: Khi Refile, ngày ưu tiên (priority date) sẽ được thiết lập lại từ đầu – điều này ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian chờ đợi thẻ xanh.

So sánh chi tiết giữa MTR, Appeal và Refile

Để lựa chọn chiến lược xử lý phù hợp sau khi hồ sơ EB‑5 bị từ chối, nhà đầu tư cần nắm rõ sự khác biệt giữa ba phương án: MTR (Motion to Reopen), Appeal và Refile. Bảng dưới đây sẽ giúp bạn nhìn rõ các tiêu chí chính cần so sánh:

Các lựa chọn khác nếu MTR hoặc Appeal không hiệu quả

Nếu cả hai phương án trên không thành công, nhà đầu tư vẫn có thể:

Khởi kiện USCIS tại tòa liên bang (Federal Court):

• Chỉ nên dùng khi có căn cứ pháp lý rõ ràng rằng USCIS sai.
• Thủ tục này phức tạp, kéo dài từ 1 – 3 năm.
• Chi phí cao: từ $50.000 – $100.000, cần có luật sư chuyên về tranh tụng di trú.

Chuyển hướng sang chương trình khác như:

• EB‑1, EB‑2, EB‑2 NIW: phù hợp với người có năng lực vượt trội hoặc đóng góp cho Mỹ.
• L‑1: visa diện quản lý nội bộ công ty đa quốc gia.
• Việc chọn lựa chương trình thay thế cần phân tích kỹ lưỡng hồ sơ cá nhân và mục tiêu gia đình.

Checklist: Hướng đi phù hợp với hồ sơ của bạn

Ngoài ra, bạn có thể kết hợp song song: nộp MTR để giữ ngày ưu tiên và chuẩn bị hồ sơ mới để nộp lại ngay khi cần.

Kết luận

Không có lựa chọn đúng hay sai tuyệt đối – chỉ có lựa chọn phù hợp với tình huống thực tế. Khi hồ sơ EB‑5 bị từ chối, nhà đầu tư cần giữ bình tĩnh, đánh giá nguyên nhân, tham khảo ý kiến chuyên gia và hành động kịp thời.

• Nếu có bằng chứng mới rõ ràng → MTR.
• Nếu USCIS sai luật rõ ràng → Appeal.
• Nếu muốn đổi hướng nhanh chóng, giảm rủi ro → Refile.

Đây là giai đoạn nhạy cảm, mỗi quyết định đều ảnh hưởng đến thời gian, chi phí và cả cơ hội định cư của gia đình bạn. Hãy làm việc với luật sư EB‑5 chuyên sâu để có lộ trình đúng đắn và an toàn nhất.

Các câu hỏi thường gặp

Có thể vừa Appeal vừa Refile được không?

Có, nhưng cần chiến lược rõ ràng để tránh chồng chéo hoặc gây nhầm lẫn cho USCIS.

Tôi đã trễ hạn nộp I‑290B, còn cách nào không?

Có thể nộp lại hồ sơ mới (Refile), hoặc trong một số trường hợp đặc biệt xin khôi phục quyền Appeal/MTR.

Tôi có thể giữ ngày ưu tiên khi nộp lại hồ sơ không?

Thường thì không. Trừ khi nằm trong trường hợp được luật cho phép đặc biệt.

Dự án cũ bị từ chối, tôi có thể dùng lại không?

Không khuyến khích. Nên chọn dự án mới đã được USCIS phê duyệt (I‑956F) và có lịch sử thành công rõ ràng.

Thời gian xử lý Appeal là bao lâu?

Khoảng 6 – 24 tháng tùy từng hồ sơ và độ phức tạp.

Phải chuẩn bị gì cho MTR?

Thư giải trình pháp lý, chứng cứ mới, mẫu I‑290B và lệ phí $675.