Trong những năm gần đây, khi nhu cầu tìm kiếm cơ hội làm việc và sinh sống tại nước ngoài tăng mạnh, nhiều người Việt bắt đầu quan tâm đến chương trình định cư diện lao động EB-3 của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, không ít người nhầm lẫn EB-3 với hình thức “xuất khẩu lao động” truyền thống. Thực tế, hai khái niệm này hoàn toàn khác nhau về bản chất, quyền lợi và mục đích pháp lý, dù đều liên quan đến việc làm việc tại nước ngoài. Hãy cùng Citizen Pathway tìm hiểu cụ thể trong bài viết dưới đây nhé
Bản chất pháp lý và mục đích chương trình
EB-3 (Employment-Based, Third Preference) là chương trình định cư hợp pháp thuộc hệ thống di trú của Hoa Kỳ, cho phép người lao động nước ngoài cùng gia đình nhận Thẻ Xanh (Green Card) – quyền cư trú vĩnh viễn tại Mỹ. Đây là một trong những con đường chính thống để nhập cư và sinh sống lâu dài tại Hoa Kỳ theo quy định của Cơ quan Di trú và Nhập tịch Mỹ (USCIS).
Mục tiêu của EB-3 không chỉ là bổ sung nguồn nhân lực cho thị trường lao động Mỹ mà còn tạo cơ hội cho người lao động có tay nghề, trình độ hoặc thậm chí lao động phổ thông có thể ổn định cuộc sống lâu dài tại Hoa Kỳ, xây dựng tương lai cho bản thân và gia đình.
Ngược lại, xuất khẩu lao động là hình thức hợp tác lao động tạm thời giữa doanh nghiệp trong nước và người sử dụng lao động ở nước ngoài. Người lao động chỉ được cấp visa làm việc có thời hạn, thường từ vài tháng đến vài năm, và không có quyền định cư tại quốc gia sở tại. Mục đích chính là tạo thu nhập ngắn hạn, tích lũy kinh tế, sau đó trở về nước khi hợp đồng kết thúc.
Khác biệt về tính pháp lý và quyền lợi
Điểm mấu chốt để phân biệt hai hình thức này nằm ở quyền cư trú và tính ổn định pháp lý.
Với chương trình EB-3, người lao động sau khi được chấp thuận sẽ nhận Thẻ Xanh hợp pháp, được quyền sinh sống, làm việc, học tập và bảo lãnh gia đình sang Mỹ cùng định cư. Họ cũng được hưởng quyền lợi tương đương công dân Mỹ, ngoại trừ quyền bầu cử – bao gồm quyền tiếp cận y tế, giáo dục, an sinh xã hội và cơ hội phát triển nghề nghiệp bình đẳng trên thị trường Mỹ.
Ngược lại, người xuất khẩu lao động chỉ có quyền lợi trong phạm vi hợp đồng đã ký kết. Visa lao động chỉ là visa tạm trú, bị giới hạn về thời gian và mục đích sử dụng. Khi hết hạn hợp đồng, người lao động bắt buộc phải quay về nước, không thể chuyển đổi sang visa định cư hay kéo dài thời gian cư trú một cách hợp pháp.
Thời gian cư trú và cơ hội phát triển lâu dài
Một trong những giá trị lớn nhất của chương trình EB-3 là tính ổn định và cơ hội phát triển bền vững. Người sở hữu Thẻ Xanh được phép cư trú vô thời hạn tại Mỹ, có thể học tập, mở doanh nghiệp, hoặc bảo lãnh người thân sang Mỹ. Sau một thời gian nhất định (thường là 5 năm), họ còn có thể nộp đơn xin quốc tịch Mỹ nếu đáp ứng điều kiện.
Trong khi đó, xuất khẩu lao động chỉ mang tính tạm thời. Khi hợp đồng kết thúc, visa hết hiệu lực, người lao động không còn quyền cư trú và không có cơ chế chuyển đổi sang diện định cư. Mọi lợi ích kinh tế đạt được chỉ dừng ở mức ngắn hạn, không mang tính lâu dài hay kế thừa cho gia đình.
Góc nhìn tổng thể: Hai con đường, hai mục tiêu khác nhau
Nếu xuất khẩu lao động được xem là giải pháp kinh tế ngắn hạn giúp người lao động tăng thu nhập, tích lũy kinh nghiệm và trở về nước, thì EB-3 lại là chiến lược định cư lâu dài, mở ra cánh cửa ổn định về tương lai, giáo dục và chất lượng sống tại Hoa Kỳ.
Nói cách khác, EB-3 không phải là “phiên bản cao cấp” của xuất khẩu lao động, mà là một hình thức di trú hoàn toàn khác về bản chất pháp lý. Đây là chương trình dành cho những người hướng đến mục tiêu xây dựng cuộc sống bền vững tại Mỹ, chứ không chỉ dừng lại ở việc “đi làm thuê” ngắn hạn ở nước ngoài.
Kết luận
Định cư diện lao động EB-3 và xuất khẩu lao động không thể đánh đồng. Một bên là con đường định cư hợp pháp, ổn định lâu dài tại Mỹ với quyền lợi đầy đủ cho cả gia đình; bên kia là hợp đồng lao động tạm thời, mang tính thời vụ và không có quyền cư trú vĩnh viễn.
Việc hiểu rõ sự khác biệt này không chỉ giúp người lao động đưa ra quyết định sáng suốt, mà còn tránh những ngộ nhận sai lầm trong quá trình lựa chọn hướng đi phù hợp với mục tiêu cuộc sống và kế hoạch tài chính của bản thân.
