Đầu tư EB-5 khác gì so với chương trình Start-Up Visa Canada?
Khi tìm kiếm giải pháp định cư thông qua đầu tư, nhiều gia đình Việt Nam thường đặt EB-5 (Mỹ) và Start-Up Visa (SUV – Canada) lên bàn cân. Dù đều được xem là “định cư diện đầu tư”, hai chương trình này thực chất khác nhau từ bản chất, mức độ rủi ro, đối tượng phù hợp cho đến tính ổn định dài hạn.
Bài viết dưới đây giúp làm rõ:
- EB-5 và Start-Up Visa Canada khác nhau ở đâu?
- Chương trình nào phù hợp với nhà đầu tư, chương trình nào phù hợp với doanh nhân khởi nghiệp?
- Gia đình nên chọn con đường nào để tối ưu thời gian, an toàn và quyền lợi lâu dài?
Bản chất chương trình: Đầu tư tài chính với khởi nghiệp vận hành
EB-5 – Đầu tư tài chính để nhận thẻ xanh Mỹ
EB-5 là chương trình đầu tư định cư của Hoa Kỳ, cho phép nhà đầu tư:
- Đầu tư 800.000 USD (TEA) hoặc 1.050.000 USD
- Vào dự án thương mại tại Mỹ
- Tạo tối thiểu 10 việc làm toàn thời gian cho lao động Mỹ
Nhà đầu tư không bắt buộc trực tiếp điều hành doanh nghiệp, đặc biệt khi đầu tư qua trung tâm vùng.
Start-Up Visa Canada – Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo
Start-Up Visa Canada không phải chương trình đầu tư tài chính thuần túy. Đây là chương trình:
- Thu hút doanh nhân khởi nghiệp
- Có ý tưởng kinh doanh đổi mới
- Được tổ chức được chỉ định tại Canada (VC, Angel, Incubator) bảo trợ
Người nộp hồ sơ phải trực tiếp vận hành start-up, phát triển sản phẩm và mô hình kinh doanh tại Canada.
→ EB-5 = đầu tư vốn
→ SUV Canada = đầu tư chất xám + vận hành doanh nghiệp
Yêu cầu về vốn
| Tiêu chí | EB-5 Mỹ | Start-Up Visa Canada |
|---|---|---|
| Mức vốn tối thiểu | 800.000 USD | Không quy định mức tối thiểu |
| Bản chất vốn | Đầu tư “at-risk” | Chi phí khởi nghiệp |
| Hoàn vốn | Có thể (tùy dự án) | Không có khái niệm hoàn vốn |
| Chứng minh tài chính | Rất chi tiết | Chứng minh sinh hoạt phí |
Lưu ý quan trọng:
SUV Canada tuy “không yêu cầu vốn lớn”, nhưng trên thực tế:
- Chi phí xây dựng start-up, pháp lý, vận hành
- Thời gian không có thu nhập
→ tổng chi phí không thấp và mang tính rủi ro cao.
Yêu cầu tạo việc làm
EB-5
- Bắt buộc tạo 10 việc làm toàn thời gian
- Có thể là việc làm gián tiếp thông qua trung tâm vùng
- Là điều kiện cốt lõi để xóa điều kiện thẻ xanh (I-829)
Start-Up Visa Canada
- Không có số lượng việc làm bắt buộc
- Tuy nhiên, doanh nghiệp phải hoạt động thực
- Nếu start-up không triển khai hoặc thất bại → rủi ro hồ sơ rất lớn
Xem thêm: Điều kiện định cư Canada diện doanh nhân khởi nghiệp
Thời gian và mức độ chắc chắn
| Tiêu chí | EB-5 | Start-Up Visa Canada |
|---|---|---|
| Tính ổn định | Cao (luật Quốc hội Mỹ) | Trung bình |
| Phụ thuộc bên thứ ba | Thấp | Rất cao (Designated Organization) |
| Thời gian xử lý | 3–5 năm (có thể nhanh hơn với set-aside) | 3–4 năm, thường kéo dài |
| Rủi ro chính | Dự án & tiến độ | Thất bại start-up |
EB-5 được bảo vệ bởi Đạo luật RIA 2022 với cơ chế grandfathering.
SUV Canada phụ thuộc mạnh vào:
- Chất lượng tổ chức bảo trợ
- Hiệu quả vận hành doanh nghiệp
- Chính sách đổi mới của Canada từng giai đoạn
Gia đình và quyền lợi đi kèm
EB-5
- Cả gia đình (vợ/chồng, con <21 tuổi) nhận thẻ xanh
- Con học như thường trú nhân Mỹ
- Vợ/chồng được làm việc tự do
- Có lộ trình nhập tịch rõ ràng
Start-Up Visa Canada
- Gia đình được đi cùng
- Tuy nhiên:
- Áp lực thích nghi cao
- Thu nhập ban đầu không ổn định
- Phải trực tiếp sống và làm việc tại Canada để duy trì dự án
Đối tượng phù hợp
| Nhóm nhà đầu tư | EB-5 | Start-Up Visa Canada |
|---|---|---|
| Doanh nhân bận rộn | Phù hợp | Không phù hợp |
| Người muốn an toàn, ổn định | Phù hợp | Rủi ro |
| Người có ý tưởng công nghệ | Không cần | Phù hợp |
| Gia đình ưu tiên giáo dục Mỹ | Phù hợp | Ít lợi thế |
| Chấp nhận rủi ro cao | Không cần | Bắt buộc |
Nhận định chiến lược cho từng nhà đầu tư
EB-5 phù hợp với:
- Nhà đầu tư tài sản lớn
- Muốn định cư ổn định, ít rủi ro
- Không muốn trực tiếp vận hành doanh nghiệp
Start-Up Visa Canada phù hợp với:
- Doanh nhân trẻ
- Có năng lực công nghệ, đổi mới
- Sẵn sàng chấp nhận rủi ro cao và thời gian không thu nhập
Hai chương trình không thay thế nhau, mà phục vụ hai nhóm hoàn toàn khác nhau.
Việc chọn EB-5 hay Start-Up Visa Canada không chỉ là chọn quốc gia, mà là chọn mô hình sống – làm việc – đầu tư cho cả gia đình trong 10–20 năm tới. Bởi thế nên Citizen Pathway sẽ hỗ trợ nếu như gia đình có ý định tìm hiểu hay định cư của 2 chương trình sau:
- So sánh EB-5 – Canada SUV theo hồ sơ tài chính & gia đình
- Đánh giá rủi ro CSPA cho con
- Tư vấn chiến lược EB-5 set-aside (Rural, HUA)
- Chọn dự án EB-5 tuân thủ RIA 2022
- Đồng hành hồ sơ từ I-526E đến I-829
Kết luận
Trên đây là toàn bộ thông tin về EB-5 khác gì so với Start-Up Visa Canada, sự khác biệt cốt lõi nằm ở triết lý và mục tiêu định cư. EB-5 hướng đến nhà đầu tư mong muốn một lộ trình ổn định, rõ ràng và ít phụ thuộc vào vận hành kinh doanh, với thẻ xanh cho cả gia đình và khung pháp lý lâu đời. Ngược lại, Start-Up Visa Canada phù hợp với doanh nhân khởi nghiệp, yêu cầu trực tiếp điều hành start-up, chấp nhận rủi ro cao về kinh doanh và thời gian để đổi lấy cơ hội định cư. Vì vậy, khi so sánh EB-5 khác gì so với Start-Up Visa Canada, câu hỏi không phải chương trình nào tốt hơn, mà là chương trình nào phù hợp nhất với mục tiêu dài hạn, năng lực tài chính và mức độ chấp nhận rủi ro của gia đình.
Các câu hỏi thường gặp
1. Start-Up Visa Canada có “dễ” hơn EB-5 không?
Không. SUV không yêu cầu vốn lớn nhưng khó hơn về vận hành, phụ thuộc ý tưởng và tổ chức bảo trợ.
2. EB-5 có cần điều hành doanh nghiệp không?
Không bắt buộc, đặc biệt với đầu tư qua trung tâm vùng.
3. Start-Up Visa Canada có rủi ro thất bại không?
Có. Nếu start-up không triển khai thực chất, hồ sơ có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
4. EB-5 có hoàn vốn không?
Có thể, tùy dự án. Nhưng luật yêu cầu vốn phải “at-risk”.
5. Gia đình có con lớn tuổi nên chọn diện nào?
EB-5 (đặc biệt visa set-aside) an toàn hơn cho CSPA so với SUV Canada.
