Chương trình đầu tư định cư Mỹ EB-5 từ lâu đã trở thành lựa chọn hàng đầu cho nhiều nhà đầu tư Việt Nam mong muốn sở hữu thẻ xanh Mỹ. Bên cạnh con đường xin visa định cư qua Lãnh sự quán Mỹ tại Việt Nam (Consular Processing – CP), một lựa chọn khác thường được quan tâm là chuyển diện (Adjustment of Status – AOS) ngay tại Mỹ.
Chuyển diện EB-5 cho phép nhà đầu tư và gia đình, khi đang có mặt hợp pháp tại Mỹ bằng một loại visa không định cư khác (F-1, H-1B, B-2…), được nộp hồ sơ điều chỉnh tình trạng để trở thành thường trú nhân (thẻ xanh). Cách làm này mang lại nhiều thuận lợi, đặc biệt là giúp nhà đầu tư tiết kiệm thời gian, tránh phải quay về Việt Nam phỏng vấn lãnh sự, và tận dụng một số quyền lợi trong thời gian chờ xét duyệt.
Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể tận dụng lợi thế của việc chuyển diện, và trong thực tế, AOS trong EB-5 ẩn chứa khá nhiều rủi ro. Để tránh những sai sót đáng tiếc, dưới đây là các lưu ý quan trọng nhất mà nhà đầu tư EB-5 cần nắm khi lựa chọn hình thức chuyển diện.
Điều kiện tiên quyết để được chuyển diện
Không phải bất kỳ đương đơn EB-5 nào cũng có thể thực hiện chuyển diện. USCIS quy định rõ ràng:
- Nhà đầu tư phải đang có mặt tại Mỹ hợp pháp vào thời điểm nộp hồ sơ AOS (Form I-485). Ví dụ: đang du học với visa F-1 còn hiệu lực, đi công tác với visa B-1/B-2 hợp lệ, hay làm việc tại Mỹ theo H-1B.
- Không được vi phạm luật di trú (quá hạn visa, làm việc trái phép, hoặc vi phạm điều kiện visa). Trong nhiều trường hợp, việc ở lại quá hạn quá 180 ngày sẽ khiến hồ sơ AOS bị từ chối.
- Ngày ưu tiên (Priority Date) của hồ sơ I-526E/I-526 phải “có sẵn” theo Bản tin Thị Thực của Bộ Ngoại giao Mỹ.
Như vậy, không phải cứ có hồ sơ EB-5 được chấp thuận là có thể lập tức chuyển diện. Đây là một điểm nhiều nhà đầu tư thường nhầm lẫn, dẫn đến tình huống không chuyển diện được và phải về Việt Nam để tham dự buổi phỏng vấn tại Lãnh sự.
Rủi ro nếu hồ sơ EB-5 bị từ chối hoặc kéo dài
Một trong những rủi ro lớn nhất khi lựa chọn chuyển diện EB-5 là tình huống hồ sơ I-526E/I-526 chưa chắc chắn, hoặc gặp chậm trễ kéo dài.
- Trong giai đoạn này, nhà đầu tư chỉ được ở lại Mỹ hợp pháp nhờ giấy tờ tạm thời (EAD – giấy phép lao động, Advance Parole – giấy phép du lịch). Nếu I-526 bị từ chối, tất cả quyền lợi đó sẽ mất, và nhà đầu tư và gia đình sẽ cần rời Mỹ để đảm bảo tính hợp pháp trong việc cư trú.
- Nếu dự án EB-5 gặp vấn đề (ví dụ: chậm tạo đủ việc làm, có rủi ro tài chính hoặc tranh chấp), việc I-829 về sau cũng có thể bị từ chối. Điều này đồng nghĩa gia đình có thể phải rời Mỹ ngay cả khi đã từng được cấp thẻ xanh có điều kiện.
Do đó, việc lựa chọn dự án EB-5 an toàn, minh bạch, với hồ sơ được chuẩn bị kỹ lưỡng từ đầu là điều kiện bắt buộc trước khi cân nhắc AOS.
Lợi ích và hạn chế của chuyển diện EB-5
Lợi ích chính:
- Nhà đầu tư không cần quay lại Việt Nam để phỏng vấn lãnh sự.
- Trong thời gian chờ xét duyệt AOS, có thể xin EAD để làm việc và Advance Parole để đi lại quốc tế.
- Gia đình có thể sinh sống, học tập và làm việc tại Mỹ sớm hơn, thay vì chờ toàn bộ thủ tục CP.
Hạn chế đáng lưu ý:
- Thời gian nhận được chấp thuận I-485 để nhận thẻ xanh và thời gian chờ lịch phỏng vấn tại lãnh sự quán có thể khác biệt nhau và gần tương đồng với nhau tùy theo quá trình xử lý của cơ quan xử lý cũng như số lượng hồ sơ xử lý tại thời điểm đó
- AOS yêu cầu duy trì tình trạng hợp pháp liên tục tại Mỹ, cần lưu ý với thành viên/nhà đầu tư cần điều hành và duy trì công việc/ công ty ở Việt Nam
- Nếu hồ sơ EB-5 hoặc AOS gặp sự cố, nhà đầu tư sẽ bị buộc rời Mỹ để không bị nằm trong tình trạng cư trú hợp pháp.
Ảnh hưởng đến kế hoạch gia đình và tài chính
Một điểm nhiều nhà đầu tư bỏ qua là kế hoạch gia đình và tài chính khi lựa chọn AOS.
- Công việc: Chủ hồ sơ có thể xin EAD để làm việc, nhưng trong giai đoạn đầu chưa được bảo đảm chắc chắn. Cần lưu ý kế hoạch trong giai đoạn đầu chưa có thẻ EAD và sau khi có thẻ EAD để có kế hoạch làm việc phù hợp đặc biệt là các nhà đầu tư có công việc kinh doanh ở Việt Nam.
- Người thực hiện chuyển diện: Khi thực hiện chuyển diện, bắt buộc đương đơn phải là người nộp hồ sơ chuyển diện, các thành viên phụ thuộc có thể lựa chọn việc chuyển diện theo đương đơn và quy trình phỏng vấn tại lãnh sự
- Tài chính: Nhà đầu tư cần chuẩn bị kỹ lưỡng nguồn tiền EB-5 (800.000 hoặc 1.050.000 USD) và phí sinh hoạt trong thời gian dài ở Mỹ, vì việc chưa có thẻ xanh sẽ hạn chế nhiều cơ hội kinh doanh hoặc vay vốn.
Lưu ý quan trọng khi chuyển diện EB-5
Tổng hợp từ kinh nghiệm thực tế, dưới đây là 5 lưu ý quan trọng nhất:
- Kiểm tra kỹ tình trạng visa hiện tại: Trước khi nộp AOS, đảm bảo visa còn hiệu lực và không có vi phạm quá hạn. Nếu đã quá hạn, cần trao đổi ngay với luật sư để tìm hướng xử lý.
- Xác định ngày ưu tiên (Priority Date): Theo dõi Visa Bulletin (Bản tin thị thực) hàng tháng để biết ngày hồ sơ “có sẵn”. Không phải tháng nào USCIS cũng cho phép nộp AOS, đặc biệt với nhà đầu tư từ Việt Nam, Trung Quốc, Ấn Độ.
- Chuẩn bị kế hoạch tài chính và kế hoạch học tập, làm việc kỹ trước khi quyết định hồ sơ chuyển diện để đảm bảo hợp pháp về mặt cư trú.
- Lựa chọn dự án EB-5 an toàn: Ưu tiên các dự án đã có lịch sử hoàn vốn, tạo đủ việc làm và minh bạch. Việc chọn sai dự án có thể khiến toàn bộ kế hoạch AOS đổ vỡ.
- Tư vấn cùng luật sư di trú uy tín: AOS là thủ tục phức tạp, cần tính toán nhiều yếu tố: ngày ưu tiên, tình trạng visa, hồ sơ cá nhân. Tự nộp hồ sơ hoặc dựa vào quảng cáo không rõ ràng sẽ rất nguy hiểm.
Kết luận
Chuyển diện EB-5 (AOS) là một giải pháp hấp dẫn cho nhà đầu tư muốn ở lại Mỹ trong quá trình chờ thẻ xanh. Tuy nhiên, đây không phải con đường “dễ dàng” như nhiều quảng cáo thường khẳng định. Bên cạnh những lợi ích rõ ràng, AOS cũng tồn tại không ít rủi ro về hồ sơ, tài chính và kế hoạch dài hạn cho cả gia đình.
Để thành công, nhà đầu tư cần chuẩn bị hồ sơ thật chắc chắn, duy trì tình trạng hợp pháp tại Mỹ, và đặc biệt là tham khảo ý kiến luật sư di trú uy tín. Việc nắm vững 5 lưu ý quan trọng trên sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cơ hội định cư thành công.
