Hiển thị mục lục Ẩn mục lục
Bài viết này dành cho các ba mẹ du học sinh và du học sinh ở Mỹ, đang có kế hoạch định hướng phát triển cho du học sinh dài hạn ở Mỹ. Sau khi kết thúc học đại học thì du học sinh có những lựa chọn nào để được ở lại Mỹ lâu dài. Cùng theo dõi những cập nhật mới nhất dành cho du học sinh Mỹ ở thời điểm hiện tại

Các con đường ở lại Mỹ cho du học sinh

Du học sinh quốc tế tại Mỹ, thường sở hữu visa F-1, có một số lựa chọn để ở lại hợp pháp sau khi hoàn thành chương trình học. Dưới đây là các con đường phổ biến như là:

Chương trình Optional Practical Training (OPT)

OPT là gì
OPT là gì? OPT là giấy phép làm việc tạm thời cho phép sinh viên quốc tế làm việc tại Mỹ trong lĩnh vực liên quan đến ngành học của họ sau khi tốt nghiệp. Thời gian OPT thông thường là 12 tháng, nhưng sinh viên thuộc các ngành STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học) có thể gia hạn thêm 24 tháng (tổng cộng 36 tháng).
Điều kiện: 
  • Sinh viên phải học toàn thời gian ít nhất 9 tháng tại Mỹ.
  • Công việc phải liên quan trực tiếp đến ngành học.
  • Đơn xin OPT (mẫu I-765) cần được nộp trước khi visa F-1 hết hạn, thông qua sự hỗ trợ của Designated School Official (DSO) và hệ thống SEVIS.
Lợi ích: OPT là cầu nối quan trọng để du học sinh tích lũy kinh nghiệm làm việc tại Mỹ và tìm cơ hội chuyển đổi sang các loại visa dài hạn hơn, chẳng hạn như visa H-1B.
Thách thức: đang có thông tin đề xuất gần đây liên quan OPT và bài viết sẽ phân tích ở bên dưới.

Chuyển đổi sang visa lao động H-1B

H-1B là gì? Đây là loại visa không định cư dành cho lao động có kỹ năng đặc biệt, thường yêu cầu bằng cử nhân trở lên và công việc liên quan đến ngành học. Visa H-1B cho phép lưu trú lên đến 3 năm và có thể gia hạn tối đa 6 năm.
Điều kiện: 
  • Cần có công ty bảo lãnh, nộp đơn cho USCIS.
  • Hồ sơ H-1B chỉ được nộp trong một khoảng thời gian ngắn mỗi năm (thường từ 1/4), với giới hạn quota khoảng 85.000 visa/năm, trong đó 20.000 dành cho sinh viên tốt nghiệp từ các trường Mỹ.
Thách thức: Do chính sách di trú thắt chặt, số lượng visa H-1B được cấp cho du học sinh ngày càng hạn chế. Cạnh tranh cao, đặc biệt trong bối cảnh chính trị hiện tại.

Tiếp tục học tập

Du học sinh có thể ghi danh vào các chương trình học cao hơn (thạc sĩ, tiến sĩ) để duy trì visa F-1. Trường mới sẽ cấp mẫu I-20 để gia hạn visa du học. Du học sinh vẫn tiếp tục tình trạng du học nếu vẫn tiếp tục con đường học tập ở Mỹ.
Lợi ích: Đây là cách kéo dài thời gian lưu trú hợp pháp tại Mỹ, đồng thời tạo thêm thời gian để tìm cơ hội việc làm hoặc các con đường định cư khác.
Thách thức: Chi phí học tập tại Mỹ cao (30.000–70.000 USD/năm), không phải sinh viên nào cũng đủ khả năng tài chính để duy trì việc học rất nhiều năm ở Mỹ.

Du học sinh Mỹ chuyển qua các chương trình Xin thẻ xanh 

Cập nhật mới nhất dành cho du học sinh Mỹ
Các diện thẻ xanh phổ biến: 
  • Diện việc làm (EB-2, EB-3): Yêu cầu công ty bảo lãnh, chứng minh không có lao động Mỹ phù hợp cho vị trí. EB-2 dành cho người có trình độ cao, EB-3 dành cho lao động phổ thông hoặc chuyên gia.
  • Diện đầu tư (EB-5): Đầu tư từ 800.000 USD (khu vực khuyến khích đầu tư) đến 1.050.000 USD vào dự án kinh tế tại Mỹ, tạo ra ít nhất 10 việc làm toàn thời gian.
  • Diện tài năng đặc biệt (EB-1): Dành cho những người có thành tựu xuất sắc trong khoa học, nghệ thuật, kinh doanh, hoặc thể thao. Không cần nhà tuyển dụng bảo lãnh, nhưng điều kiện rất khắt khe ở mức rất cao.
  • Diện hôn nhân: Kết hôn với công dân Mỹ hoặc thường trú nhân để xin thẻ xanh (IR-1 hoặc CR-1). Tuy nhiên, USCIS kiểm tra chặt chẽ các trường hợp nghi ngờ kết hôn giả.
  • Diversity Immigrant Visa Program (Xổ số thẻ xanh): Cấp khoảng 50.000 visa mỗi năm cho công dân từ các quốc gia có tỷ lệ nhập cư thấp vào Mỹ, nhưng xác suất trúng rất thấp đối với du học sinh. 

Quay về Việt Nam

Nếu không thể chuyển đổi visa hoặc xin thẻ xanh, du học sinh phải rời Mỹ trong vòng 60 ngày (visa F-1) hoặc 30 ngày (visa M-1, J-1) sau khi hoàn thành chương trình học hoặc OPT.

Phân tích về đề xuất hủy bỏ chương trình OPT

Gần đây, một số bài đăng trên X đã đề cập đến việc Joseph Edlow, người được đề cử làm lãnh đạo USCIS dưới thời Tổng thống Trump, bày tỏ ý định hủy bỏ chương trình OPT trong phiên điều trần tại Thượng viện. Nếu được thực thi, điều này sẽ ảnh hưởng lớn đến du học sinh quốc tế.
Lý do đề xuất là: 
  • Bảo vệ lao động Mỹ: Một số ý kiến cho rằng OPT cạnh tranh với lao động Mỹ, đặc biệt trong các ngành STEM.
  • Chính sách di trú thắt chặt: Dưới nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump, các chính sách kiểm soát di trú được dự đoán sẽ nghiêm ngặt hơn, nhằm ưu tiên “Nước Mỹ trên hết”.
  • Đề xuất này vẫn đang ở giai đoạn thảo luận, chưa được thông qua. Tuy nhiên, nó đã gây lo ngại lớn trong cộng đồng du học sinh, đặc biệt là những người phụ thuộc vào OPT để chuyển đổi sang visa H-1B.

Tác động đến du học sinh Mỹ nếu OPT bị hủy bỏ

Tác động đến du học sinh Mỹ nếu OPT bị hủy bỏi

Đối với du học sinh

Mất cơ hội việc làm: OPT là cầu nối quan trọng để tích lũy kinh nghiệm và tìm nhà tuyển dụng bảo lãnh visa H-1B. Nếu bị hủy, du học sinh sẽ phải rời Mỹ ngay sau khi tốt nghiệp (trong vòng 60 ngày với visa F-1), làm gián đoạn kế hoạch ở lại.
Khó khăn trong chuyển đổi visa: Do thời gian chờ visa H-1B (từ 1/4 đến 1/10 hàng năm), việc thiếu OPT sẽ tạo ra khoảng cách lớn, buộc du học sinh phải xin visa từ nước ngoài, vốn phức tạp và dễ bị từ chối.

Đối với nền kinh tế Mỹ

Mất nguồn nhân lực STEM: OPT là nguồn cung cấp nhân tài quan trọng trong các ngành công nghệ, kỹ thuật. Hủy bỏ OPT có thể làm giảm sức cạnh tranh của Mỹ trong các lĩnh vực này.
Ảnh hưởng đến giáo dục quốc tế: Mỹ thu hút hơn 1 triệu du học sinh mỗi năm, đóng góp lớn vào kinh tế. Nếu OPT bị hủy, số lượng du học sinh có thể giảm, ảnh hưởng đến các trường đại học và nền kinh tế địa phương.
Vì vậy, mặc dù đề xuất hủy OPT đã được đưa ra, việc thực thi không hề đơn giản. OPT đã tồn tại từ lâu và được hỗ trợ bởi nhiều trường đại học, doanh nghiệp công nghệ, và cả cộng đồng du học sinh. Việc hủy bỏ có thể vấp phải phản đối pháp lý và chính trị mạnh mẽ. Đề xuất này vẫn chưa được thông qua và cần theo dõi thêm các diễn biến từ USCIS và Quốc hội Mỹ. Du học sinh cần chuẩn bị cho kịch bản xấu nhất, nhưng không nên hoảng loạn vì OPT vẫn đang hoạt động bình thường tính đến ngày 29/5/2025.

Lời khuyên dành cho du học sinh để trở thành thường trú nhân tại Mỹ

Dựa trên các con đường và bối cảnh hiện tại, dưới đây là những lời khuyên cụ thể để du học sinh Việt Nam tăng cơ hội trở thành thường trú nhân:

Tận dụng tối đa OPT (nếu vẫn còn hiệu lực)

  • Nộp đơn sớm: Chuẩn bị hồ sơ OPT trước khi tốt nghiệp (tối đa 90 ngày) để tránh bị gián đoạn. Đảm bảo công việc liên quan trực tiếp đến ngành học.
  • Tìm nhà tuyển dụng bảo lãnh H-1B: Trong thời gian OPT, tập trung xây dựng mạng lưới quan hệ và tìm các công ty sẵn sàng bảo lãnh visa H-1B. Các trường đại học lớn thường có danh sách công ty hỗ trợ sinh viên quốc tế.
  • Ưu tiên ngành STEM: Nếu có thể, chọn học các ngành STEM để được gia hạn OPT lên đến 36 tháng, tăng thời gian tìm cơ hội chuyển đổi visa.

Lên kế hoạch dài hạn

  • Học lên cao: Nếu chưa sẵn sàng xin việc, hãy cân nhắc học thạc sĩ hoặc tiến sĩ để kéo dài visa F-1, đồng thời nâng cao trình độ chuyên môn.
  • Xây dựng thành tựu nổi bật: Nếu có khả năng, tập trung vào nghiên cứu, sáng chế, hoặc thành tích trong các lĩnh vực như khoa học, nghệ thuật để đủ điều kiện xin visa EB-1 (tài năng đặc biệt).
  • Tìm hiểu diện EB-5 (đầu tư): Nếu gia đình có khả năng tài chính mạnh, cân nhắc đầu tư EB-5 (tối thiểu 800.000 USD). Đây là con đường nhanh nhưng cần chuẩn bị kỹ lưỡng và tư vấn từ luật sư di trú.

Chuẩn bị cho kịch bản OPT bị hủy

  • Theo dõi chính sách: Cập nhật thông tin từ USCIS, các trường đại học, và các tổ chức tư vấn di trú để nắm bắt diễn biến về OPT.
  • Tư vấn luật sư di trú: Liên hệ với các luật sư di trú uy tín để xây dựng kế hoạch cá nhân hóa, đặc biệt trong bối cảnh chính sách không chắc chắn.
  • Và các con đường duy trì ở Mỹ khác để chờ chính sách thuận lợi hơn ở Mỹ hoặc cân nhắc làm việc tại các quốc gia khác (như Canada, Úc) để tích lũy kinh nghiệm, sau đó quay lại Mỹ với visa lao động khi chính sách ổn định hơn

Không nên theo các con đường có rủi ro cao

  • Kết hôn giả: Tuy kết hôn với công dân Mỹ là cách nhanh để xin thẻ xanh, USCIS kiểm tra rất chặt chẽ các trường hợp nghi ngờ gian lận. Điều này có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, như bị trục xuất hoặc cấm nhập cảnh.
  • Ở lại bất hợp pháp: Việc ở lại Mỹ sau khi visa hết hạn là vi phạm pháp luật, có thể dẫn đến trục xuất và cấm nhập cảnh trong tương lai.
Qua bài viết, chúng ta thấy rằng du học sinh Việt Nam có một số con đường để ở lại Mỹ, bao gồm OPT, visa H-1B, học tiếp, hoặc xin thẻ xanh qua các diện việc làm, đầu tư, hoặc hôn nhân. Tuy nhiên, đề xuất hủy bỏ OPT, dù chưa được thông qua, là một rủi ro lớn cần theo dõi sát sao. 
Để tăng cơ hội trở thành thường trú nhân, du học sinh nên tận dụng tối đa OPT, xây dựng kế hoạch dài hạn, và tránh các phương án rủi ro. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng, từ nâng cao kỹ năng đến tìm kiếm sự hỗ trợ từ luật sư di trú, sẽ giúp các du học sinh vượt qua những thách thức trong bối cảnh chính sách di trú ngày càng siết chặt.