Khi trở thành thường trú nhân hợp pháp (LPR) tại Mỹ, bạn có quyền tự do sinh sống, làm việc và học tập như một công dân. Tuy nhiên, đi kèm với quyền lợi ấy là trách nhiệm duy trì tình trạng cư trú, đặc biệt khi bạn có ý định đi lại quốc tế.
Việc hiểu rõ các quy định về giấy tờ xuất nhập cảnh, giới hạn thời gian vắng mặt, cũng như những nghĩa vụ pháp lý sẽ giúp bạn tránh rủi ro không mong muốn – từ việc bị chất vấn tại cửa khẩu cho đến nguy cơ bị xem là đã từ bỏ tư cách thường trú nhân.
Bài viết này chính là cẩm nang đầy đủ để bạn tự tin đi lại, đồng thời bảo vệ tình trạng pháp lý lâu dài tại Mỹ.
Giấy Tờ Cần Thiết Khi Đi Lại Quốc Tế
Để quá trình xuất nhập cảnh diễn ra thuận lợi, bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng các loại giấy tờ sau:
1. Thẻ xanh (Green Card – Form I-551)
- Đây là giấy tờ quan trọng nhất để chứng minh tình trạng thường trú nhân.
- Bạn phải mang theo thẻ xanh còn hiệu lực khi rời và quay lại Mỹ.
- Nếu thẻ sắp hết hạn, bị hỏng hoặc thất lạc, hãy gia hạn/thay thế trước khi xuất cảnh.
2. Hộ chiếu hợp lệ
- Thẻ xanh không thay thế hộ chiếu.
- Bạn vẫn cần hộ chiếu quốc gia gốc (ví dụ: hộ chiếu Việt Nam) để nhập cảnh vào các nước khác.
3. Giấy phép tái nhập cảnh (Re-entry Permit – Form I-131)
- Nếu dự định ở ngoài Mỹ trên 1 năm nhưng dưới 2 năm, bạn cần xin giấy phép này trước khi đi.
- Thời hạn hiệu lực tối đa 2 năm.
4. Giấy tờ đặc biệt trong trường hợp khẩn cấp
- Boarding Foil: Nếu thẻ xanh mất/hết hạn khi đang ở nước ngoài, bạn cần xin tại Lãnh sự quán Mỹ để trở lại.
- Visa SB-1 (Returning Resident): Nếu đã ở ngoài Mỹ trên 1 năm mà không có Re-entry Permit, bạn phải xin loại visa này. Thủ tục phức tạp và cần chứng minh lý do bất khả kháng.
Thời Gian Vắng Mặt và Ảnh Hưởng Đến Tình Trạng Thường Trú
Thời gian rời Mỹ là yếu tố quyết định việc bạn có giữ được tình trạng thường trú nhân hay không.
- Dưới 6 tháng: An toàn, hầu như không ảnh hưởng đến tình trạng cư trú.
- Từ 6 tháng đến dưới 1 năm: Có thể bị nhân viên CBP chất vấn. Nên mang theo giấy tờ chứng minh mối liên kết với Mỹ (hợp đồng lao động, sao kê ngân hàng, hóa đơn điện nước, giấy tờ sở hữu nhà đất).
- Trên 1 năm: Nếu không có Re-entry Permit, thẻ xanh sẽ không còn giá trị để nhập cảnh. Khi đó, bạn có nguy cơ bị coi là đã từ bỏ tình trạng thường trú.
Nghĩa Vụ Pháp Lý Của Thường Trú Nhân
Được hưởng quyền lợi là chưa đủ, bạn còn có trách nhiệm tuân thủ các nghĩa vụ pháp luật:
- Khai thuế: Thường trú nhân phải nộp thuế thu nhập liên bang và tiểu bang. Nếu không, có thể bị xem là từ bỏ cư trú.
- Cập nhật địa chỉ: Mọi thay đổi nơi ở phải thông báo cho USCIS trong vòng 10 ngày.
- Nghĩa vụ quân sự: Nam giới từ 18–26 tuổi phải đăng ký với Selective Service trong 30 ngày.
- Ảnh hưởng nhập quốc tịch: Vắng mặt quá 6 tháng liên tục có thể làm gián đoạn “thời gian cư trú liên tục” để xin quốc tịch. Nếu vắng mặt trên 1 năm, thời gian tính sẽ phải bắt đầu lại.
Nguy Cơ Bị Mất Thẻ Xanh
Viên chức CBP tại cửa khẩu có thể từ chối nhập cảnh nếu nghi ngờ bạn không còn ý định cư trú tại Mỹ. Một số rủi ro thường gặp:
- Vắng mặt quá lâu mà không có giấy phép tái nhập cảnh.
- Không nộp thuế.
- Có tiền án hoặc vi phạm pháp luật nghiêm trọng.
Lời khuyên
- Luôn giữ bằng chứng liên kết với Mỹ: hợp đồng lao động, tài khoản ngân hàng, giấy tờ nhà đất.
- Chuẩn bị câu trả lời: Khi nhập cảnh, nên sẵn sàng giải thích lý do vắng mặt và ý định tiếp tục sống ở Mỹ.
- Nếu có thẻ xanh có điều kiện (2 năm): Phải nộp I-751 hoặc I-829 trong 90 ngày trước khi hết hạn để chuyển sang thẻ xanh 10 năm.
- Tham khảo chuyên gia: Nếu dự định ở ngoài Mỹ dài hạn, hãy xin tư vấn từ luật sư di trú hoặc liên hệ USCIS.
Để an tâm hơn trong các thủ tục pháp lý liên quan đến thẻ xanh và việc duy trì tình trạng cư trú, bạn có thể tìm đến Citizen Pathway – đơn vị chuyên tư vấn di trú uy tín, hỗ trợ từ chuẩn bị giấy tờ đến giải pháp đi lại an toàn.
Kết luận
Thẻ xanh mang đến cho bạn cơ hội tuyệt vời để định cư và phát triển lâu dài tại Mỹ. Tuy nhiên, quyền lợi này đi kèm với trách nhiệm duy trì tình trạng cư trú.
Bằng cách chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, tuân thủ quy định về thời gian vắng mặt, và thực hiện đúng nghĩa vụ pháp lý, bạn hoàn toàn có thể yên tâm đi lại quốc tế mà không lo rủi ro mất tình trạng thường trú nhân.
Các câu hỏi thường gặp
1. Tôi có thể rời Mỹ bao lâu mà không ảnh hưởng đến thẻ xanh?
- Vắng mặt dưới 6 tháng thường an toàn, không ảnh hưởng.
- Từ 6 tháng – dưới 1 năm có thể bị chất vấn.
- Trên 1 năm, thẻ xanh mất giá trị nếu không có Giấy phép tái nhập cảnh.
2. Nếu tôi mất thẻ xanh khi đang ở nước ngoài thì phải làm gì?
Bạn cần liên hệ ngay Đại sứ quán hoặc Lãnh sự quán Mỹ gần nhất để xin Boarding Foil (giấy phép nhập cảnh một lần). Giấy này cho phép bạn lên máy bay và trở về Mỹ.
3. Tôi có cần hộ chiếu nếu đã có thẻ xanh?
Có. Thẻ xanh chỉ chứng minh tình trạng thường trú nhân tại Mỹ, nhưng để nhập cảnh vào các nước khác, bạn vẫn cần hộ chiếu hợp lệ của quốc gia gốc.
4. Nếu tôi ở ngoài Mỹ hơn 1 năm, có cách nào giữ tình trạng thường trú nhân không?
Có. Trước khi rời Mỹ, bạn cần xin Re-entry Permit (Form I-131). Nếu không có, bạn sẽ phải nộp đơn xin Returning Resident Visa (SB-1) tại lãnh sự, nhưng thủ tục này phức tạp và khó chứng minh.
5. Vắng mặt lâu có ảnh hưởng đến việc xin nhập quốc tịch Mỹ không?
Có. Nếu rời Mỹ quá 6 tháng liên tục, thời gian cư trú liên tục (continuous residence) để tính quốc tịch có thể bị gián đoạn. Nếu vắng mặt trên 1 năm, thời gian cư trú sẽ phải tính lại từ đầu.
6. Ai phải đăng ký nghĩa vụ quân sự tại Mỹ?
Nam giới từ 18–26 tuổi có thẻ xanh bắt buộc phải đăng ký với Selective Service trong vòng 30 ngày kể từ ngày trở thành thường trú nhân.
7. Nếu tôi quên khai thuế khi ở Mỹ thì có bị mất thẻ xanh không?
Không khai thuế có thể bị xem là từ bỏ ý định cư trú tại Mỹ. Đây là một trong những lý do phổ biến khiến CBP hoặc USCIS nghi ngờ bạn không còn duy trì tình trạng thường trú.
