Tương lai của chương trình EB-5: Tiềm năng, thách thức và hướng đi cần thiết

Trong hơn 3 thập kỷ qua, chương trình đầu tư định cư EB-5 đã chứng minh sức ảnh hưởng mạnh mẽ đối với nền kinh tế Hoa Kỳ — từ việc tạo hàng triệu việc làm, thu hút hàng chục tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài, cho đến thúc đẩy phát triển các cộng đồng địa phương mà không tiêu tốn một đồng ngân sách công. Tuy nhiên, tiềm năng thật sự của EB-5 vẫn chưa được khai thác hết. Những rào cản về visa, quy trình và khung pháp lý tạm thời đang giới hạn sự phát triển của chương trình này. Nếu được “cởi trói”, EB-5 không chỉ mang lại lợi ích to lớn hơn cho nước Mỹ, mà còn mở ra cơ hội vàng cho các nhà đầu tư toàn cầu — trong đó có Việt Nam.

Bài viết dưới đây được Citizen Pathway biên soạn dựa trên nghiên cứu của IIUSA (Hiệp hội các Trung tâm vùng EB-5 Hoa Kỳ) – sẽ giúp bạn nhìn rõ toàn cảnh hiện tại và tương lai của EB-5, thông qua ba góc nhìn:

• Những yếu tố đang kìm hãm tiềm năng EB-5.
• Những kết quả ấn tượng mà chương trình đã đạt được.
• Những thay đổi chính sách cần thiết để mở khóa tương lai EB-5.

EB-5 – Cỗ máy đầu tư tạo giá trị thật cho nước Mỹ

Ngay từ khi ra đời, EB-5 Immigrant Investor Program được thiết kế như một công cụ huy động vốn tư nhân toàn cầu để tạo việc làm cho người Mỹ và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.

Theo nghiên cứu của IIUSA phối hợp cùng Fourth Economy (2016–2019), chương trình EB-5 đã chứng minh giá trị kinh tế vượt trội — cả về số việc làm, GDP đóng góp, và vốn lan tỏa.

Dưới sự dẫn dắt của Tiến sĩ Jerry Paytas – Phó Chủ tịch Nghiên cứu tại Fourth Economy, nhóm chuyên gia đã:

• Phân tích hàng chục nghìn hồ sơ I-526 và I-924A từ USCIS.
• Kiểm chứng thủ công 26.000+ trang dữ liệu do giới hạn nhận dạng ký tự (OCR).
• Phối hợp 68 Trung tâm vùng, đại diện 68% tổng vốn EB-5 trong giai đoạn nghiên cứu.
• Áp dụng mô hình kinh tế Lightcast để đo lường tác động việc làm, GDP và lan tỏa đầu tư trên phạm vi toàn quốc.

Tác động kinh tế của EB-5 (2016–2019)

Lee Li, Giám đốc Nghiên cứu IIUSA, nhận xét:

“Những con số này không chỉ đẹp, mà còn có ý nghĩa. EB-5 không đơn thuần là công cụ tạo việc làm – nó là động cơ tăng trưởng chiến lược cho nước Mỹ.”

Cú hích lan tỏa đầu tư tư nhân

Một trong những phát hiện đáng chú ý nhất: Mỗi 500.000 USD vốn EB-5 thu hút trung bình 1,6 triệu USD vốn tư nhân bổ sung. Điều đó tương đương tỷ lệ sinh lợi kinh tế 3,3 lần, hoàn toàn không tiêu tốn ngân sách công.

Tiến sĩ Jerry Paytas nhận định:

“Tác động của EB-5 là lợi ích ròng 100%. Nhà đầu tư tự chi trả chi phí, trong khi xã hội hưởng lợi. So với các mô hình hỗ trợ kinh tế khác như New Market Tax Credit hay Opportunity Zone – EB-5 hiệu quả vượt trội.”

EB-5 tạo việc làm chất lượng cao vượt xa yêu cầu tối thiểu

Theo luật, mỗi nhà đầu tư EB-5 cần tạo tối thiểu 10 việc làm cho lao động Mỹ. Nhưng thực tế, nghiên cứu cho thấy một nhà đầu tư trung bình tạo ra đến 45 việc làm, tức gấp hơn 4 lần yêu cầu luật định.

Đặc biệt, EB-5 không chỉ tạo việc làm trong xây dựng mà còn lan tỏa sang các ngành có giá trị cao như:

• Y tế
• Sản xuất
• Giáo dục
• Công nghệ

Mức thu nhập trung bình của các việc làm này đạt 74.000 USD/năm, cho thấy EB-5 tạo ra việc làm chất lượng – bền vững – đúng định hướng phát triển kinh tế Hoa Kỳ.

Xem thêm: Đảm Bảo Quyền Lợi Định Cư EB-5 Trước Hạn Chót An Toàn 30/9/2026

Từ dữ liệu đến chính sách – EB-5 cần tiếng nói mạnh mẽ hơn

Những kết quả ấn tượng này trở thành nền tảng vững chắc cho công tác vận động chính sách (advocacy) của toàn ngành. Christine Chen, Giám đốc điều hành CanAm Enterprises, chia sẻ:

“Khi có dữ liệu rõ ràng chứng minh hiệu quả, việc thuyết phục các nhà lập pháp và đối tác trở nên dễ dàng hơn. EB-5 cần được nhìn nhận như một phần của chiến lược kinh tế quốc gia, chứ không chỉ là một chương trình di trú.”

3 nút thắt cổ chai kìm hãm tiềm năng EB-5

Mặc dù thành công vượt bậc, EB-5 vẫn bị giới hạn bởi các rào cản hệ thống:

Tiến sĩ Paytas ví von:

“Chúng ta đang lái một chiếc xe có thể chạy 40 dặm/giờ, nhưng lại giới hạn tốc độ ở 10. Tiềm năng EB-5 bị kìm hãm bởi chính rào cản tự đặt ra.”

Nếu được cởi trói, EB-5 có thể làm được gì?

Theo mô phỏng của Fourth Economy, nếu các rào cản trên được gỡ bỏ, tiềm năng EB-5 có thể bùng nổ:

“Đây không phải con số viển vông – mà là hoàn toàn khả thi. Hệ thống đã sẵn sàng, chỉ cần tháo bỏ giới hạn.” – Tiến sĩ Paytas nhấn mạnh.

3 cải cách chính sách cần thiết để mở khóa tương lai EB-5

Luật hóa vĩnh viễn chương trình Trung tâm vùng (Permanent Reauthorization)

Đưa EB-5 thành phần chính thức trong hệ thống di trú Hoa Kỳ, chấm dứt tình trạng gia hạn ngắn hạn, đảm bảo ổn định và niềm tin dài hạn.

Cải cách giới hạn visa (Visa Cap Reform)

Tách riêng người phụ thuộc khỏi hạn mức visa, hoặc nâng trần cấp visa, phản ánh đúng nhu cầu toàn cầu của giới đầu tư.

Cải thiện quy trình USCIS (Processing Reform)

Tối ưu hóa quy trình xét duyệt, rút ngắn thời gian xử lý, và tăng tính minh bạch, giúp nhà đầu tư chủ động hơn trong kế hoạch định cư.

Xem thêm: Thẻ Xanh EB-5 – Chìa Khóa Chiến Lược Cho Kế Hoạch Đoàn Tụ Đa Thế Hệ

Kết luận

Nghiên cứu của IIUSA và Fourth Economy đã cho thấy một điều rõ ràng: EB-5 không chỉ là chương trình định cư, mà là đòn bẩy kinh tế mạnh mẽ của nước Mỹ. Dù còn thách thức, tương lai EB-5 đang mở ra với những cơ hội chưa từng có.

Đây là lúc toàn bộ hệ sinh thái EB-5 – từ nhà đầu tư, trung tâm vùng đến nhà hoạch định chính sách – cần hành động đồng bộ để chương trình phát huy trọn vẹn sức mạnh.

“Tương lai của EB-5 không nằm ở con số, mà ở niềm tin, dữ liệu, và sự cải cách nhất quán.” — Citizen Pathway

Tại Citizen Pathway, chúng tôi đồng hành cùng nhà đầu tư Việt Nam trong việc:

• Cập nhật phân tích chính sách & xu hướng EB-5 mới nhất.
• Tư vấn chiến lược đầu tư an toàn trước các biến động luật.
• Kết nối với các dự án EB-5 uy tín – minh bạch – TEA rõ ràng.

👉 Liên hệ để được cập nhật báo cáo chuyên sâu và kế hoạch đầu tư EB-5 an toàn đến năm 2030.

Các câu hỏi thường gặp

Chương trình EB-5 hiện nay có còn hiệu lực không?

Có. Sau khi Đạo luật Cải cách và Liêm chính EB-5 (RIA) được ban hành vào năm 2022, chương trình EB-5 – đặc biệt là mô hình Trung tâm vùng (Regional Center) – đã được gia hạn đến ngày 30/9/2027. Điều này đảm bảo nhà đầu tư vẫn có thể nộp hồ sơ I-526E và được hưởng các quyền “bảo hộ pháp lý” (grandfathering) nếu nộp trước 30/9/2026.

Vì sao EB-5 được xem là “chương trình đầu tư hiệu quả nhất” của Mỹ?

EB-5 khác biệt ở chỗ:

• Không tiêu tốn ngân sách chính phủ.
• Toàn bộ chi phí vận hành do nhà đầu tư chi trả.
• Mỗi 500.000 USD vốn EB-5 có thể kéo theo 1,6 triệu USD vốn tư nhân khác.
• Trung bình, mỗi nhà đầu tư tạo ra 45 việc làm, gấp hơn 4 lần yêu cầu luật định.

=> EB-5 vừa giúp phát triển kinh tế – tạo việc làm – tăng thu thuế, vừa mang lại quyền định cư hợp pháp cho nhà đầu tư.

Vì sao hiện nay nhiều người lo ngại về “giới hạn visa EB-5”?

• Hiện mỗi năm Mỹ chỉ cấp khoảng 10.000 visa EB-5, bao gồm cả nhà đầu tư và người phụ thuộc (vợ/chồng/con).
• Điều này đồng nghĩa chỉ có khoảng 3.000–3.500 nhà đầu tư thực sự được chấp thuận mỗi năm.
• Nếu không có cải cách visa, EB-5 sẽ tiếp tục bị “tắc nghẽn” và kéo dài thời gian chờ, đặc biệt cho các quốc gia có nhu cầu cao như Việt Nam, Trung Quốc và Ấn Độ.

Nếu các rào cản được gỡ bỏ, EB-5 có thể đạt quy mô như thế nào?

Theo mô hình mô phỏng của Fourth Economy, nếu bỏ giới hạn visa và rút ngắn thời gian xét duyệt:

• Tạo 3,1 triệu việc làm/năm
• Thu hút 32 tỷ USD vốn đầu tư/năm
• Tăng nguồn thu thuế 27 tỷ USD/năm
• Đây là mức tác động kinh tế tiềm năng gấp nhiều lần hiện tại, cho thấy EB-5 có thể trở thành công cụ phát triển kinh tế quốc gia, chứ không chỉ là chương trình định cư.

Chính phủ Mỹ có kế hoạch cải cách EB-5 trong tương lai gần không?

Theo khuyến nghị của các chuyên gia và Hiệp hội IIUSA, ba hướng cải cách chính được đề xuất gồm:

1. Luật hóa vĩnh viễn EB-5 Regional Center để tránh “bật – tắt” ngắn hạn.
2. Tách người phụ thuộc khỏi giới hạn visa, tăng số lượng nhà đầu tư thực tế.
3. Rút ngắn quy trình xét duyệt USCIS, tăng tính minh bạch và ổn định.

Hiện những đề xuất này đang được IIUSA và các tổ chức vận động chính sách tích cực làm việc với Quốc hội Hoa Kỳ.

Liệu EB-5 có phù hợp cho kế hoạch định cư dài hạn đa thế hệ (multi-generation)?

Hoàn toàn có. Sau khi nhận thẻ xanh EB-5, nhà đầu tư có thể:

• Bảo lãnh vợ/chồng & con chưa kết hôn dưới 21 tuổi đi cùng ngay từ đầu.
• Sau khi nhập tịch, tiếp tục bảo lãnh cha mẹ, anh chị em và con đã kết hôn.
• EB-5 vì vậy được xem là con đường định cư chiến lược, mở ra tương lai đoàn tụ đa thế hệ cho gia đình nhà đầu tư.